12 Years A Slave: "Özgürlük bahane, ödül şahane"

Selam.

Oscar törenleri yaklaşırken hakkında methiyeler düzülen birçok film peş peşe gösterime giriyor. Hem nitelik, hem de nicelik açısından yaşanan bu bolluk elbette sevindirici olsa da, ödüllerin gölgesi altında bazı yanlış çıkarımlar, peşin hükümlerle kimi filmler farklı şekillerde değerlendirilebiliyor. 12 Years a Slave hiç şüphesiz 86. Akademi Ödülleri’nin en iddialı yapımlarından birisi. Tam 9 dalda adaylığı bulunan film bu kadar “büyük” mü peki gerçekten? Az sonra...

Haydi sofraya.

Steve McQueen, Hunger ile çıktığı devler arenasında 12 Years a Slave’le tüm spotların kendisine çevrilmesini sağlamayı başarmış, kendi dilini yaratabilmiş bir yönetmen. İnsani duygulara yoğunlaştığı filmlerinde, ruhen ve bedenen çekilen acıları izleyiciye kesif bir şekilde aktarabilmesinin yanı sıra, drama yönünün ağırlığıyla da seyirciyi kendine çabucak bağlayabilen bir isim.

12 Years a Slave de tam bir Steve McQueen filmi gibi başlıyor. Solomon Northup’ın gerçek hikayesinden yola çıkan filmde, Solomon’ın hayatının kölelikle geçen 12 yılına odaklanılıyor. Ailesiyle mutlu bir hayata sahip, özgür bir adam olan Solomon Northup, bir şekilde tuzağa düşürülür ve köle olarak yaşadığı yerden çok uzaklara sürüklenir.

Solomon’ın yaşadığı travmayı birebir yaşıyor izleyici, bu konuda hiçbir eksiklik yok. McQueen’in sert üslubu, hem fiziksel hem de mental acının maddeleşip perdeye yansımasına büyük katkı sağlıyor, şüphesiz. Kölelik sisteminin tüm pisliği, tüm ahlaksızlığı, sistemin işlemesini sağlayan çarklar ile birlikte gözler önüne seriliyor. Hali hazırda melodrama kaymaya yakın bir zeminde doğrulan film, seyirciyi dağıtmaya kararlı bir şekilde başlıyor.

Tam da Solomon’la özdeşleşip, Bay Ford’u (Benedict Cumberbatch) öfkeyle karışık bir anlayışla irdelemeye, Tibeats’e (Paul Dano) benzeyen insanların dünya üzerinde yarattığı kümülatif hasarı düşünüp iyice üzülmeye başlamışken, Edwin Epps (Micheal Fassbender) ‘in devreye girmesiyle film bir anda başka bir viraja giriyor ve yepyeni bir yola sapıyor.

İçine ettiniz filmin, çekil de süpüreyim şuraları bari. - Solomon

Edwin’in kendi kölelerinden birine duyduğu hisler, Solomon’ın özgürlüğüne kavuşma çabalarını gölgelemeye, Solomon’ın hikayesinin filmin odağından ayrılmasına neden oluyor. Kölelik sisteminin pisliklerini yansıtmaya çalışırken, Solomon’ın hikayesi epey geri plana itiliyor. Bu durum fark edilmiş olacak ki, araya başarısız bir özgürlük girişimi sıkıştırılmış ki Solomon iyice seyirciden kopmasın. İşe de yarıyor aslında. Bir yandan Patsey, bir yandan Solomon derken iyice umutsuzluğa sürükleniyor film. Tam da Patsey’nin (Lupita Nyong'o) Edwin Epps’in elinden nasıl kurtulacağını kara kara düşünmeye başlamışken bu sefer birdenbire ortaya BRAD PITT çıkıyor... 

Neden ulan, neden ya?! 

Şimdiye kadar hikayeye dahil olan herkesi ilk olarak canlandırdığı karakterle tanıttım ve bu bir tesadüf değildi. Zira tüm karakterler bir yana, Brad Pitt bir yana. Zaten sallanmakta olan hikayeyi iyice alaşağı ediyor Brad Pitt.

Filmin genelinde içi bu kadar boş başka hiçbir karakter yok herhalde. Bir anda ortaya çıkan Bass, Brad Pitt halinden hiç ama hiç kurtulamadığı kısa süren varlığının ardından Solomon’a çıkış kapısını gösteriyor ve 2-3 dakika içerisinde bir anda her şeyi değiştirip tam bir kötü Hollywood finaline doğru hızla sürüklüyor filmi. Biz de 45 dakika Patsey'nin çektiği çilelere ortak olduğumuzla kalıyoruz. Türk filmlerinde seyirciyi ağlatmak üzere kurgulanmış olaylardan ve karakterlerden mi esinlenmeye başladı Hollywood acaba?

Halbuki canımız kanımız Paul Giamati ne kadar güzel oynamış yan rolünü, ne güzel aktarıyor izleyiciye karakterin arka planını. Gerçi filmin başındaydı o, filmin başında her şey güzeldi. Brad Pitt için ise "hiç olmamış" demekten başka bir şey gelmiyor elimden, nasıl anlatabileceğimi bilmiyorum. Filmin mesaj kaygısını gidermekten başka bir işe yaramıyor, finalin de basitlikten ölmesine neden oluyor.

Çok da uzatmak istemiyorum aslında. İzlemiş olanlar tam olarak ismini koyamasalar da filmin iki yarısı arasındaki bu bariz farkı yakalamıştır zaten. İzlemeyenler için de tek söyleyebileceğim birçok ödülle tarihe geçeceğine kesin gözüyle bakılan 12 Years a Slave’in aslında o kadar da büyük bir film olmadığı. Gözünüzü karartmadan izlerseniz eminim bu saçmalıkların ve tutarsızlıkların farkına varacaksınız. Hatta çok bir şey yapmanıza gerek kalmayacak, onlar sizi bulacak bir şekilde. O derece.İlk yarı mükemmel, evet ama ikinci yarı tam manasıyla çöp Hollywood. Bu senenin en iyi filmi olmasına katiyen ihtimal vermiyorum. Hele ki klasiklerin arasında filan sayılırsa direk gülüp geçerim herhalde.

Özgürlüğü geçtim, ödülü seçtim.

Kölelik işlerine girecekseniz güvenli kelimeyi telaffuzu kolay bir şey seçmenizi tavsiye ediyor, iyi günler diliyorum...Fakat?